Από όλους τους πανελλήνιους αγώνες στην αρχαία Ελλάδα οι σημαντικότεροι λάμβαναν χώρα στην Ολυμπία. Κατά τον Πίνδαρο στην πρώτη ολυμπιακή ωδή του, «Όπως το νερό είναι το πολυτιμότερο από τα στοιχεία, και όπως ο χρυσός προβάλλει σαν το πιο ακριβό ανάμεσα σε όλα τα αγαθά, και όπως, τέλος, ο ήλιος φωτοβολεί περισσότερο από κάθε άλλο άστρο, έτσι και η Ολυμπία λάμπει σκιάζοντας κάθε άλλον αγώνα».
Σύμφωνα με την παράδοση, πρώτοι οι θεοί αγωνίστηκαν στην Ολυμπία. Ο Δίας νίκησε τον Κρόνο στην πάλη, ο Απόλλωνας τον Ερμή στο δρόμο και τον Άρη στην πυγμή. Επίσης οι αρχαίες πηγές αναφέρουν αρκετούς ήρωες ως ιδρυτές των αγώνων.
Με τους Ολυμπιακούς αγώνες σφυρηλατήθηκε η εθνική, φυλετική και πνευματική ενότητα των Ελλήνων. Οι αγώνες συνδύαζαν το βαθύ θρησκευτικό πνεύμα με το ηρωικό παρελθόν των Ελλήνων, τον μέγιστο βαθμό της καλλιέργειας του σώματος, του νου και της ψυχής με τις πανανθρώπινες φιλοσοφικές αξίες και την προβολή του ατόμου και των πόλεων με το ύψιστο ιδανικό και χαρακτηριστικό ΤΗΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΤΟ ΦΥΛΕΤΙΚΟ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ.
Τα ολυμπιακά αγωνίσματα ξεκίνησαν περίπου το 776 π.χ. και η διοργάνωση έγινε στην αρχαία Ολυμπία, το σημείο που ενώνονται δύο μεγάλοι ποταμοί. Οι Ολυμπιακοί αγώνες γίνονταν κάθε τέσσερα πλήρη χρόνια, ήταν δηλαδή «πεντετηρικοί». Το διάστημα που μεσολαβούσε από τη λήξη των αγώνων ως την αρχή των επόμενων ονομαζόταν Ολυμπιάς, όρος που χρησιμοποιείτο για να δηλώσει και τους ίδιους τους αγώνες. Οι αγώνες γίνονταν την πρώτη πανσέληνο μετά το θερινό ηλιοστάσιο (Ιούλιο-Αύγουστο). Ως το 684 π.Χ. που τα αγωνίσματα ήταν έξι, οι αγώνες γίνονταν σε μια μέρα. Όσο όμως αυξάνονταν τα αγωνίσματα (στην κλασική εποχή είχαν φτάσει τα 18), αυξάνονταν και οι μέρες διάρκειας των αγώνων.
Δικαίωμα συμμετοχής είχαν όλοι οι ελεύθεροι Έλληνες πολίτες, που δεν είχαν διαπράξει φόνο ή ιεροσυλία. Απαγορευόταν η συμμετοχή στους βάρβαρους και στους δούλους. Οι Ρωμαίοι αργότερα, προκειμένου να λάβουν μέρος στους αγώνες, προσπάθησαν να αποδείξουν την ελληνική τους καταγωγή. Οι γυναίκες είχαν δικαίωμα συμμετοχής στους ιππικούς αγώνες μόνο ως ιδιοκτήτριες των ίππων. Όλοι όμως, εκτός από τις γυναίκες, είχαν δικαίωμα να παρακολουθήσουν τους αγώνες ακόμα και οι βάρβαροι και οι δούλοι. Η αυστηρότατη διάταξη που απαγόρευε στις γυναίκες την παρακολούθηση των αγώνων παραμένει ανεξήγητη. Σύμφωνα με τον Παυσανία η απαγορευτική διάταξη ίσχυε μόνο για τις παντρεμένες γυναίκες. Μόνο η ιέρεια της θεάς Δήμητρας μπορούσε να τους παρακολουθήσει καθισμένη στο βωμό της θεάς, που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του σταδίου. Η τιμωρία των γυναικών που θα παρέβαιναν τον απαγορευτικό νόμο ήταν ο θάνατος. Από τα πέρατα του ελληνικού κόσμου έρχονταν θεατές για να παρακολουθήσουν τους αγώνες. Το πλήθος που έφτανε στην Ολυμπία για την παρακολούθηση των αγώνων, έστηνε τις σκηνές του κατά μήκος των ποταμών ή κάτω από τα δέντρα. Εκτός από τους μεμονωμένους προσκυνητές υπήρχαν και οι θεωρίες, οι επίσημες δηλαδή αντιπροσωπείες των πόλεων, οι οποίες απαρτίζονταν από επιφανείς πολίτες και έφερναν πλουσιότατα δώρα στο Ιερό.
Την εποπτεία για την τήρηση των κανονισμών είχαν οι Ελλανοδίκες. Επίσης, εκτός από την οργάνωση και τη διεξαγωγή των αγωνισμάτων έργο τους ήταν και η απονομή των βραβείων. Μπορούσαν επίσης να επιβάλουν ποινές χρηματικές και σωματικές, ή και να αποκλείσουν ακόμα αθλητές από τους αγώνες. Από τις χρηματικές ποινές κατασκευάζονταν χάλκινα αγάλματα του Διός, οι Ζάνες (πληθυντικός της λέξης Ζευς), τα οποία τοποθετούσαν στην Άλτη, μπροστά στην είσοδο του Σταδίου. Ο αριθμός των Ελλανοδικών δεν ήταν ο ίδιος καθ΄ όλη τη διάρκεια των αγώνων. Αρχικά ήταν δύο, μετά εννέα, αργότερα δώδεκα και τέλος δέκα (από το 348 π.Χ.) έως το τέλος των αγώνων. Κατά τη διάρκεια των αγώνων ήταν ντυμένοι με κόκκινο μανδύα και κάθονταν στην εξέδρα που βρίσκεται στη νότια πλευρά του Σταδίου. Η αναγγελία των αγώνων γινόταν από τους σπονδοφόρους, οι οποίοι κρατούσαν κλαδιά ελιάς και μετέφεραν το μήνυμα της ιερής εκεχειρίας από πόλη σε πόλη. Κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας (αρχικά ένας μήνας, αργότερα τρεις, ενώ μερικοί αναφέρουν και το διάστημα των δέκα μηνών), σταματούσε κάθε εχθροπραξία, απαγορευόταν η είσοδος στην Ηλεία σε οπλισμένο άνδρα ή σε ομάδα στρατού και απαγορευόταν η εκτέλεση οποιασδήποτε θανατικής καταδίκης. Αξίζει να σημειωθεί ότι στα 1200 περίπου χρόνια που διήρκεσαν οι αγώνες οι παραβιάσεις του θεσμού ήταν ελάχιστες και ασήμαντες. Αυτό ακριβώς δείχνει ότι ήταν ένας θεσμός ισχυρός, απόλυτα σεβαστός από όλους.
Οι αγώνες ήταν γυμνικοί, ιππικοί και αργότερα προστέθηκαν και μουσικοί. Οι γυμνικοί αγώνες γινόντουσαν στο στάδιο και οι ιππικοί στον ιππόδρομο.
ΤΑ ΑΓΩΝΙΣΜΑΤΑ Το μοναδικό αγώνισμα που επικράτησε στις πρώτες ολυμπιάδες ήταν το τρέξιμο, το οποίο, ονομαζότανε "Στάδιο" μιας και η απόσταση ου έπρεπε να διανύσουν οι αθλητές είχε να κάνει με το μήκος του σταδίου (περίπου 200 μέτρα). Οι αθλητές σ' αυτό το αγώνισμα έπρεπε να τερματίσουν την πρώτη θέση, ενώ δεν υπήρχε το σημερινό μέτρημα του χρόνου ή ο ανταγωνισμός για το ρεκόρ. Στη συνέχεια και με την πάροδο των χρόνων, ολοένα αυξάνονταν τ' αθλήματα. Συνοπτικά τα ολυμπιακά αγωνίσματα ήταν:
· Δρόμος · Το πένταθλο · Το άλμα · Ο δίσκος · Το ακόντιο · Η πάλη · Η πυγμή · Το παγκράτιο · Αρματοδρομίες · Τα ιππικά αγωνίσματα
ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΤΩΝ ΝΙΚΗΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΙΝΕΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΒΑΤΩΝ
Τα βραβεία που ελάμβαναν οι αθλητές είχαν τη σημασία της δόξας και ήταν τιμή για ένα αθλητή όπου τον έκανε να ξεχωρίζει, και συνάμα να δέχεται τα δώρα και την εύνοια των θεών. Το βραβείο ήταν στεφάνι από κλαδιά αγριελιάς, ο "κότινος". Οι αθλητές ταξίδευαν από πολύ μακρινά μέρη προκειμένου να λάβουν την τιμή της στεφάνωση με τον κότινο, ενώ αγωνίζονταν μόνο για την πρώτη θέση, καθώς δεν υπήρχε δεύτερη και τρίτη, όπως γίνεται σήμερα. Οι ποιητές έγραφαν ποιήματα που ανάφεραν ονόματα ολυμπιονικών, αλλά και γλύπτες της εποχής κατασκεύαζαν αγάλματα για τους ολυμπιονίκες, ως μέγιστο φόρο τιμής. Επίσης οι ολυμπιονίκες ελάμβαναν δώρα και αγαθά, υλικής αξίας, όπως λάδι και ελιές και γενικώς όπου πήγαιναν ήτανε πάντα καλοδεχούμενοι, αλλά και η δόξα του νικητή, τους συνόδευε για όλη τους τη ζωή. Αντίθετα με τους νικητές, οι παραβάτες όπου ζήλευαν τη δόξα και ήθελαν να την αποκτήσουν με ύπουλα μέσα, πλήρωναν αυτό το τίμημα με βαριές κυρώσεις για την εποχή. Οι ποινές ποικίλανε με πρώτιστο τρόπο αποζημίωσης προς τους άλλους αθλητές, με χρηματικά ποσά αλλά και υποχρεωτική παραχώρηση αγαθών. Ένας τρόπος τιμωρίας τους ήταν και δημοσιοποίηση (γεγονός που επιβάρυνε τη διαμονή τους στην αρχαία Ολυμπία), καθώς αυτή γινότανε με τη χάραξη του ονόματος των παραβατών σε αγάλματα του Δία.
Το 1896 προσπαθήθηκε η αναβίωση των αγώνων στην Αθήνα.Η σύνδεση τους με τους με το αρχαίο πνεύμα η οποία επιχειρήθηκε κατά τους ολυμπιακούς του Βερολίνου του 1936, τότε η Ελλάδα φιλοξενήσει τη Σύνοδο της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Οι συνεδριάσεις έγιναν στην Αθήνα. Όλα τα μέλη της ΔΟΕ επισκέφθηκαν, μεταξύ άλλων, και την Αρχαία Ολυμπία. στην Βυζαντινή Επισκοπή, ο πρόεδρος της γερμανικής ολυμπιακής επιτροπής δρ- Λέβαλντ και ο γ.γ. Καρλ Ντιμ, ενθουσιασμένοι, σχεδόν μαγεμένοι, από την ομορφιά του ελληνικού τοπίου είδαν ένα όραμα, όπως μαρτυρούν οι δημοσιογράφοι που ήταν μαζί τους. Δίπλα στο Ιόνιο πέλαγος, σε μια πευκόφυτη κοιλάδα ήταν ένα στάδιο κατάμεστο με θεατές.
Και στο στίβο αγωνίζονταν αθλητές στα διάφορα αθλήματα, ακριβώς όπως στην αρχαιότητα. Στο παγκράτιο, τη δισκοβολία, την πάλη και το δρόμο. δύο Γερμανοί, εκστατικοί από τη μαγεία του χώρου, δεν μπόρεσαν ν' αντισταθούν και έκαναν την πρόταση στα υπόλοιπα μέλη της ΔΟΕ: «Πρέπει να συνδέσουμε τους δύο τόπους. Την Ελλάδα με τη Γερμανία και το Βερολίνο όπου θα διεξαχθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες μετά από δύο χρόνια».
Οι άλλοι αναρωτήθηκαν πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό. Η απάντηση ήταν: «με την Ολυμπιακή Λαμπαδηδρομία». Και οι δημοσιογράφοι της εποχής έγραψαν: «Έμπνευση θεία. Ύμνος του οποίου τον τίτλο αποτελεί η Ολυμπία και τους στίχους οι τρεις χιλιάδες αθλητές λαμπαδηδρόμοι, με επωδό το Βερολίνο». Αυτά αναφέρονται στην καταγεγραμμένη ιστορία του θεσμού της λαμπαδηδρομίας. Υπάρχει όμως και συνέχεια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Η έμπνευση της μεγάλης ολυμπιακής λαμπαδηδρομίας, μέσα από την οποία εμφανίζεται η ολυμπιακή παράδοση να συνεχίζεται στο πέρασμα των χρόνων, τώρα αποτελεί κοινό κτήμα όλων των εθνών της γης.
Η ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥΣ
Τα "σύγχρονα Ολυμπιακά παιχνίδια" που έρχονται δεν διανοούμαι να τα ονομάσω Ολυμπιακούς Αγώνες. Το διεθνές πολιτικο-οικονομικό κύκλωμα που έχει καπηλευθεί και εκμεταλλεύεται ποικιλοτρόπως και κυρίως πολιτικά και εμπορικά την στρεβλή εκδοχή μιας εκ των κορυφαίων εκδηλώσεων του ελληνικού κλασσικού πολιτισμού, μετατρέποντας την σε ένα κακόγουστο και βέβηλο πανηγύρι, βρήκε μια ακόμη ευκαιρία ώστε να εκπέμψει σε παγκόσμιο επίπεδο τον πιο αποτελεσματικό συνδυασμό: α) προβολής χολυγουντιανής αισθητικής "show»", για εύκολο αποπροσανατολισμό της παγκοσμίου κοινής γνώμης, με πρωταγωνιστές κάποιους "υπεραθλητές", οι οποίοι ως επί το πλείστον, είναι κατ' ευθείαν βγαλμένοι από τα ένοχα απόκρυφα βιοχημικά εργαστήρια και τα συναφή φαρμακεία, β) προωθήσεως των παρελκομένων της "παγκοσμιοποίησης", σε συμβολικό και ουσιαστικό επίπεδο, προϊόντων του "αμερικανισμού" (coca cola, Μacdonaldκλπ.) και γ) διαδόσεως του πιο ύπουλου αντιρατσισμού, με την τεχνητή παρουσίαση και καλλιέργεια του "μύθου" περί της δήθεν υπεροχής των μελαψών φυλών, φερομένων ως "σπουδαίων" και "χαρισματικών" με βάση τις δήθεν εκπληκτικές αθλητικές τους επιδόσεις... Ας δούμε, λοιπόν γιατί τα σύγχρονα "ολυμπιακά παιχνίδια" αποτελούν κακέκτυπα των Αθλητικών Αγώνων που ελάμβαναν χώρα κατά την αρχαιότητα στην (Αρχαία) Ολυμπία, αν και έχουν καπηλευτεί και οικειοποιηθεί το όνομα τους, διαστρεβλώνοντας όμως, πλήρως το νόημα, το μήνυμα και τον χαρακτήρα των αγώνων εκείνων.
Εξετάζοντας τον χαρακτήρα των αρχαίων Ολυμπίων γίνεται φανερό ότι ήταν τριπλός:
ΦΥΛΕΤΙΚΟΣ, ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ και ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ.
Α) ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΦΥΛΕΤΙΚΟΣ
Επρόκειτο για εορτή που αφορούσε, αποκλειστικώς και μόνον τους ελεύθερους Έλληνες πολίτες. Οι μη Έλληνες (βάρβαροι) καθώς και οι δούλοι, απεκλείοντο. Οι γυναίκες δεν έπαιρναν μέρος στα Ολυμπία, είχαν όμως δικούς τους αντιστοίχους αγώνες, που ετελοΰντο σε άλλη ημερομηνία. Ακόμη και διάφορα συγγενή των Ελλήνων θρακοΐλλυρικά βορειοβαλκανικά φύλα, δεν εγενοντο δεκτά. Μόνον στην εποχή παρακμής των αγώνων έγιναν δεκτά μέλη της Ρωμαϊκής Αριστοκρατίας. Στους αγώνες εκείνους, ο πολιτικώς κατακερματισμένος (σε πόλεις-κράτη), αρχαίος ελληνικός κόσμος, έβρισκε τους συνεκτικούς δεσμούς, που εδράζοντο στο "όμαιμον", την κοινή δηλαδή καταγωγή. Ήταν μια ευκαιρία για τα ελληνικά φυλά να σφυρηλατήσουν τους εθνικούς δεσμούς και να συμπήξουν την πανεθνική ενότητα, που τους καθιστούσε ξεχωριστούς απέναντι στον κόσμο των "βαρβάρων" και σε αντιδιαστολή προς εκείνον. Δεν ήταν λοιπόν ανοικτοί, διεθνείς παγκόσμιοι αγώνες, αλλά κλειστοί, εθνικοί αυστηρά εθνοκεντρικοί Ελληνικοί αγώνες. Αυτόν τον ενοποιητικό εθνικό και φυλετικό χαρακτήρα ερχόταν να υπογραμμίσει η συμβολική βαρύτης που εδίδετο στον Δία (πατερά των θεών χαιτών ανθρώπων) και στον μυθικό ημίθεο Ηρακλή, που ήταν ένας Ήρως-Αθλητής, κοινό σύμβολο όλων των ελληνικών φυλών.
Β) ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΠΟΛΕΜΙΚΟΣ
Τα αρχαία Ολύμπια είχαν πρόδηλο πολεμικό χαρακτήρα και εξέπεμπαν ένα σαφέστατο ηρωικό-πολεμικό μήνυμα, σε πλήρη αντίθεση με τα σύγχρονα στρεβλά, παραπλανητική και ουτοπικά μηνύματα περί "ειρήνης", "πανανθρώπινης αδελφοσύνης" κλπ., που κυριαρχούν στα σύγχρονα "Ολυμπιακά παίγνια". Η πολεμική αφετηρία που συνιστούσε και το κυρίαρχο νόημα των αγώνων, προκύπτει από αυτόν καθαυτόντον χαρακτήρα των πρώτων αγωνισμάτων που εισήχθησαν στο προγραμμάτων αγώνων και που αποτελούσαν έκτοτε το επίκεντρο όλων των αγωνισμάτων και των εκδηλώσεων. Ήταν η Αρματοδρομία και η Οπλιτοδρομία. Το πολεμικό άρμα που το έσερναν άλογα ήταν ως γνωστόν το νέο όπλο με την υπεροχή του οποίου οι Αριοί Έλληνες εισβολείς επεκράτησαν επί των προελληνικών φύλων, κατά την κάθοδο τους στην Βαλκανική, γλαφυρές εικόνες του τρόπου χρήσεως του οποίου μας παραδίδει ο Όμηρος, κατά τις περιγραφές των φονικοτάτων συγκρούσεων της Ιλιάδος. Η Οπλιτοδρομία, ήταν αγώνας δρόμου, κατά τον οποίο, οι αθλητές έτρεχαν πάνοπλοι (με κράνος, θώρακα, ασπίδα και περικνημίδες), αλλά και στα υπόλοιπα αγωνίσματα υπήρχε προφανές το πολεμικό στοιχείο, όπως στην πυγμαχία, στο .παγκράτιο (είδος, σύνθετης, απίστευτα σκληρής πολεμικής τέχνης, με στοιχεία πάλης, πυγμαχίας και λακτίσματα, που έφθανε ως την πλήρη εξουδετέρωση του αντιπάλου, ακόμη και με θάνατο, όπως όχι λίγες φορές συνέβη κατά την διάρκεια των αγώνων), στην πάλη, τον ακοντισμό (που ήταν αμφότερα αγωνίσματα του πεντάθλου) κλπ. Οι αγώνες αποτελούσαν με άλλα λόγια μια συμβολική αναπαράσταση του πολέμου, έναν ύμνο στην ανδρεία, στην πολεμικότητα και το ηρωικό ήθος, που ήταν άλλωστε τα κεντρικά και κατ' εξοχήν προσδιοριστικά χαρακτηριστικά της αυθεντικής ελληνικότητας και ελληνοπρεπείας (τα "ομότροπα έθη").
Γ) ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ
Ήταν επίσης βασικό στοιχείο στον χαρακτήρα των αρχαίων Ολυμπίων όπως δηλώνεται και μόνον από το όνομα των αγώνων. Οι αγώνες ήταν ταυτοχρόνως και πανελλήνιες θρησκευτικές εορτές, ετίθεντο κάτω από την προστασία του Διός -πατρός θεών και Ανθρώπων και του θεογεννήτου Ήρωος - πολεμιστού-αθλητού Ηρακλέους και ήταν αφιερωμένες σ' αυτούς. Το αγωνιστικό πρόγραμμα εσυνοδεύετο από πλήθος θρησκευτικών τελετών και περιεβάλλετο από πνεύμα γενικής ιερότητας και σεβασμού. Το "ομόθρησκον" ήταν άλλωστε έτερο ισχυρό συνεκτικό στοιχείο του διεσπασμένου πολιτικώς αρχαίου Ελληνικού κόσμου. Στην αρχαία Ολυμπία, πέρα από τους κυρίως αθλητικούς χώρους (στάδιο-παλαίστρα) υπήρχε πλήθος ιερών, βωμών, ναών κλπ. Παραλλήλως, συνυπήρχε έντονο το στοιχείο της προγονολατρείας. Πρώτη άλλωστε ιστορική πηγή που περιγράφει το αθλητικό πνεύμα των αρχαίων Ελλήνων είναι η Iλιάς του Ομήρου, μέγα μέρος της οποίας είναι αφιερωμένη στους αθλητικούς αγώνες που ετελέσθησαν, ως κεντρικό μέρος των επικήδειων τελετών, προς τιμήν του νεκρού πολεμιστού Πατρόκλου. Είναι γνωστό άλλωστε στους ιστορικούς ότι θρησκευτικές τελετές με προγονολατρικό χαρακτήρα ετελούντο πολύ πριν την καθιέρωση των αγώνων στην αρχαία Ολυμπία, όπως επίσης ισχύει και για άλλες τοποθεσίες που φιλοξενούσαν αθλητικούς αγώνες κατά την αρχαιότητα.
Είμαστε ξεκάθαρα εναντίον των σύγχρονων ολυμπιακών αγώνων γιατί όχι μόνο δεν έχουν καμία σχέση αλλά είναι και αντίθετοι με τους αρχαίους ολυμπιακούς αγώνες αυτοί οι πολυφυλετικοί αγώνες όπου κάθε τι το έχουν κάνει και αγώνισμα και προπαντός δεν έχουν καμία σχέση με το αρχαίο πνεύμα.
pathfinder
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου