Ο ΘεόςΑλέξανδρος...

Το μαντείο των Δελφών έδωσε κάποτε χρησμό για τον μεγάλο νομοθέτη των Σπαρτιατών, τον Λυκούργο, εκφράζοντας την απορία του, αν ο Λυκούργος ήταν άνθρωπος ή θεός. Οι Σπαρτιάτες βέβαια τον τίμησαν μετά θάνατο ως θεό.
Η ίδια απορία δημιουργήθηκε και για τον Αλέξανδρο στους ανθρώπους βλέποντας τον να πετυχαίνει τόσα πολλά. Ο Αρριανός δεν πιστεύει πως ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να συγκριθεί με κανένα άλλο άνθρωπο στον κόσμο, γεννήθηκε χωρίς την θεία βούληση.

Το ζήτημα της προσκύνησης προκάλεσε την διχόνοια στο στρατόπεδο των Μακεδόνων και απ΄ ότι φαίνεται αυτός ήταν ο λόγος της δολοφονίας του Αλεξάνδρου. Το πραγματικό ζήτημα αφορούσε τις σχέσεις των Ελλήνων με τα έθνη που είχε καταλάβει ο Αλέξανδρος. Ο Μακεδόνας βασιλιάς δεν ήταν έτοιμος να υποτάξει με την βία και να υποδουλώσει τους λαούς, ώστε οι Έλληνες να δοξαστούν και να πλουτίσουν, όπως φανταζότανε οι στρατιώτες του, κατακτώντας την ανατολή. Ο Αλέξανδρος φανέρωσε από πολύ νωρίς ότι είχε σκοπό να δημιουργήσει ένα κράτος δικαιοσύνης όπου οι Έλληνες δεν θα εκμεταλλευόταν τους βάρβαρους και οι βάρβαροι δεν θα μισούσαν τους Έλληνες. Ο Αλέξανδρος δεν πίστευε στις ράτσες αλλά δίδασκε ότι όλοι οι άνθρωποι είναι παιδιά ενός θεού αλλά ο θεός θεωρεί δικά του παιδιά μόνο τους δίκαιους. Αυτά αναφέρει ο Πλούταρχος.

Ο όρκος του Μεγάλου Αλεξάνδρου που αναφέρει ο Αρριανός είναι ενδεικτικός.
"Σας εύχομαι τώρα που τελειώνουν οι πολέμοι να ζήσετε με ειρήνη. Όλοι οι θνητοί να ζήσετε μονιασμένοι σαν ένας λαός. Θεωρήστε την οικουμένη πατρίδα σας, με κοινούς νόμους, όπου θα κυβερνούν οι άριστοι ανεξαρτήτως φυλής. Δεν ξεχωρίζω τους ανθρώπους όπως κάνουν οι στενοκέφαλοι σε Έλληνες και βάρβαρους. Δεν με ενδιαφέρει η καταγωγή των πολιτών ούτε η ράτσα που γεννήθηκαν. Τους καταμερίζω με ένα μόνο κριτήριο, την αρετή. Για μένα κάθε καλός ξένος είναι Έλληνας και κάθε κακός Έλληνας είναι χειρότερος από βάρβαρο.
..Τον θεό δεν πρέπει να τον βλέπετε σαν αυταρχικό κυβερνήτη αλλά σαν κοινό πατέρα όλων, ώστε η διαγωγή σας να μοιάζει με την ζωή που κάνουν τα αδέρφια στην οικογένεια. Από μέρους μου θα θεωρώ όλους ίσους, λευκούς ή μελαψούς, και θα ήθελα να μην είστε μόνο υπήκοοι αλλά μέτοχοι και συνέταιροι. Όσο περνάει από το χέρι από το χέρι μου θα προσπαθήσω να συντελεστούν όσα υπόσχομαι. Τον όρκο που με σπονδή δώσαμε απόψε, κρατήστε τον σαν συμβόλαιο αγάπης". Η διδασκαλία του Αλεξάνδρου απλώθηκε από τότε στον κόσμο, ώστε την εποχή του Χριστού, ο Πυθαγόρειος φιλόσοφος Απολλώνιος ο Τυανέας, κηρύττει την οικουμένη ως κοινή πατρίδα και λέει στους Έλληνες: "σοφό ανδρί Ελλάς παντού".

Ο Πλούταρχος εκτός από την βιογραφία του Αλεξάνδρου, έγραψε και ένα βιβλίο "Περί του Αλεξάνδρου τύχης ή αρετής", όπου υποστηρίζει ότι τα έργα του Μακεδόνα βασιλιά δεν οφειλόταν στην τύχη αλλά στον φιλοσοφικό τρόπο ζωής του.
"Εάν προσέξεις την διδασκαλία του Αλεξάνδρου θα δεις ότι εδίδαξε τους Υρκανούς να συνάπτουν νομίμους γάμους, τους Αραχωσίους να καλλιεργούν την γη τους, τους Σογδιανούς να τρέφουν και όχι να σκοτώνουν τους γέροντες τους και τους Σκύθας να θάβουν τους νεκρούς τους και να μην τους τρώγουν. Αλλ΄ η Ασία όλη εξημερωθήσα από του Αλεξάνδρου ανεγίγνωσκε τον Όμηρο, και οι Πέρσες και οι Σογδιανοί και οι Γεδρώσιοι έψαλλαν τις τραγωδίες του Ευριπίδη και του Σοφοκλέους. Και τους νόμους μεν του Πλάτωνος ολίγον αναγιγνώσκομεν, τους δε νόμους του Αλεξάνδρου μυριάδες ανθρώπων εφάρμοσαν και ακόμη τους εφαρμόζουν, ευτυχέστεροι διότι κατακτήθηκαν από τον Αλέξανδρο. Εάν δε μέγιστος έπαινος της φιλοσοφίας είναι ότι τα σκληρά και τα αμόρφωτα ήθη εξημερώνει και εξευγενίζει, ο δε Αλέξανδρος φαίνεται ότι εξεπολίτησε τόσους λαούς αγρίους και ατίθασους, ώστε δικαίως μπορεί να θεωρηθεί ως φιλοσοφώτατος ".

Ο Αλέξανδρος σύμφωνα με το λεξικό του Σούδα είναι "το σώμα κάλλιστος και φιλοπονώτατος και οξύτατος στην γνώμη, ανδρειότατος και φιλοτιμότατος και φιλοκινδυνότατος και του θείου επιμελέστατος, ηδονών τε των μεν του σώματος εγκρατέστατος, ...και προς το παν καλόν επιτηδειότατος".
Το κύριο έργο όμως του Αλεξάνδρου ήταν όχι απλώς η εναρμόνιση των ηθών και των νόμων αλλά η ένωση όλων των λαών κάτω από μια εξουσία. Γι΄ αυτό γράφει ο Πλούταρχος αποδέχθηκε τα έθιμα και τις συνήθειες των άλλων λαών, φορώντας μάλιστα μια ανατολίτικη και όχι μακεδονική βασιλική στολή.
"Αν ο δαίμονας που έστειλε την ψυχή του στην γη, δεν τον έπαιρνε πίσω τόσο γρήγορα ο κόσμος τώρα θα είχε μία δικαιοσύνη κι ένα κοινό φως. Αλλά σήμερα το τμήμα της γης που δεν γνώρισε τον Αλέξανδρο είναι σαν να μην είδε το φως του ήλιου".
Την εποχή όμως του Αλεξάνδρου, οι Έλληνες δεν ήθελαν να συγχωνευθούν με τους βάρβαρους, ούτε να προσκυνήσουν ως θεό ένα άνθρωπο. Οι αντιδράσεις εκφράστηκαν γρήγορα από τους Μακεδόνες στρατιώτες και από τους Έλληνες στρατηγούς. Κάποιος Καλλίνης παραπονέθηκε στον Αλέξανδρο ότι έχει κάνει οικογενειακές σχέσεις με Πέρσες, και πολλούς από αυτούς τους ονομάζει συγγενείς του και έχουν το δικαίωμα να τον φιλούν, ενώ δεν είχε συγγενέψει με κανένα από τους Μακεδόνες. Ο Αλέξανδρος του απάντησε ότι ονομάζει συγγενείς του όλους τους Μακεδόνες. Τότε ο Καλλίνης έσπευσε να τον φιλήσει κι έτσι έκαναν όσοι Μακεδόνες βρισκόταν εκεί. Το αδερφικό φιλί των Μακεδόνων, διατηρήθηκε και μεταξύ των μαθητών του Χριστού.

Ο Κλείτος παραπονιόταν στον Αλέξανδρο επειδή συμπεριφερόταν με ανατολίτικο τρόπο και ο Αλέξανδρος του απάντησε: "Δεν σας φαίνεται πως οι Έλληνες περπατούν ανάμεσα στους Μακεδόνες όπως οι ημίθεοι ανάμεσα στα θηρία;". Ο Κλείτος κάποια στιγμή σήκωσε το χέρι του φωνάζοντας: "αυτό σ΄έσωσε Αλέξανδρε". Πάνω στον καυγά αυτόν ο Αλέξανδρος σκότωσε τον φίλο του.
Ο Καλλισθένης για τον ίδιο λόγο σκοτώθηκε από τον Αλέξανδρο. Διαφωνούσε κι εκείνος με την προσκύνηση και τόσα άλλα ξένα έθιμα που αποδεχόταν ο βασιλιάς των Μακεδόνων.

Ποιος μπορούσε να ξεχάσει άλλωστε πως ο βασιλιάς της Λυδίας Κροίσος ύμνησε την σοφία του Σόλωνα, όταν οι Πέρσες κατέλαβαν την χώρα του και ετοιμαζόταν να τον κάψουν ζωντανό. Ο Κροίσος είχε ρωτήσει τον Σόλωνα ποιος πίστευε ότι ήταν ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον κόσμο, περιμένοντας προφανώς την κολακεία του Έλληνα σοφού. Ο Σόλωνας θεώρησε ως ευτυχισμένους ανθρώπους, εκείνους που είχαν πεθάνει μέσα στην ευτυχία και όχι πάντως τον Κροίσο που μπορεί να ήταν ο πλούσιος βασιλιάς της Λυδίας, αλλά δεν γνώριζε ακόμη όσα του επιφύλασσε η τύχη. Πάνω στην πυρά βρισκόταν λοιπόν ο Κροίσος όταν κατανόησε τα λόγια του Σόλωνα.
Σύμφωνα βέβαια με αυτό το σκεπτικό και ο άνθρωπος Ιησούς Χριστός, μόνο μετά θάνατον θα έπρεπε να θεωρείται θεός. Κάτι τέτοιο βέβαια πίστευε ο απόστολος Παύλος, ο οποίος θεωρούσε ότι μόνο μετά την σταύρωση και την ανάσταση ο Ιησούς είχε εκπληρώσει το θεϊκό του καθήκον, και μόνο ως εσταυρωμένος και αναστημένος ήταν θεός.
Σύμφωνα με αυτή την άποψη του Παύλου, κατανοούμε και μερικούς από τους Χριστιανούς πατέρες οι οποίοι δεν πίστευαν πως ένας ζωντανός άνθρωπος μπορεί να είναι θεός.

Ο Χριστιανός πατέρας Αθηναγόρας γράφει στο γράμμα του προς τον Μάρκο Αυρήλιο, ότι ένας άνθρωπος που είναι φτιαγμένος από σάρκα και υπόκειται στις υλικές μεταβολές δεν μπορεί να είναι θεός. Ο Χριστός δηλαδή, που τον εικονίζομε ως βρέφος κατά την γέννηση και γηραιότερο κατά την σταύρωση, είναι φανερό ότι υπόκειται στις μεταβολές του ανθρώπινου σώματος και ως ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να είναι θεός, παρά μόνο ως πνεύμα. Κατηγορεί λοιπόν ο Αθηναγόρας εκείνους που λατρεύουν ακόμη και τον Αντίνοο, τον οινοχόο του αυτοκράτορα Αδριανού αλλά και όλους τους δαίμονες, οι οποίοι ήταν άνθρωποι πριν γίνουν θεοί.
Ο Αθηναγόρας κοροϊδεύει τους Κρητικούς γιατί δείχνουν τον τάφο του θεού, λες και οι θεοί πεθαίνουν. Κι όμως την εποχή του Αθηναγόρα, οι Χριστιανοί έδειχναν τον τάφο του Ιησού Χριστού, όπως έδειχναν τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που εθεωρείτο θεός. Γι΄αυτό ο Ιουλιανός ο παραβάτης στον κατά Γαλιλαίων λόγο του αγανακτεί λέγοντας πως οι Χριστιανοί προσκυνούν τον τάφο του Χριστού, ενώ κατηγορούν τους Κρητικούς που δείχνουν τον τάφο του Δία. Θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την αρχαία ρήση, "άνω ποταμών ρέουσιν πηγές".

Σύμφωνα με την θεωρία του Επικουρικού φιλοσόφου Ευήμερου, οι θεοί ήταν όλοι αρχαίοι βασιλιάδες. Ο ίδιος είχε ανακαλύψει στην Βαβυλώνα πίνακες με τα ονόματα των βασιλιάδων θεών. Άρα οι όλοι οι θεοί ήταν κάποτε άνθρωποι. Η θεωρία του Ευήμερου θεώρηθηκε ως αθεϊστική επειδή πρόδιδε ότι οι θεοί ήταν αρχικά άνθρωποι. Όμως δεν ήταν αυτό που εννοούσε ο Ευήμερος. Οι Επικουρικοί πίστευαν πως μετά τον θάνατο, τα καταξιωμένα ανθρώπινα πνεύματα γίνονται δαίμονες θεοί.
Σπουδαίοι άνθρωποι, όπως ο Νταλί, ο Καζαντζάκης και ο Μέγας Αλέξανδρος, έχουν εκφράσει την επιθυμία τους να ήταν αθάνατοι. Η αρχαία ελληνική θρησκεία θα τους επέτρεπε κάτι τέτοιο. Θα έγραφαν την ιστορία τους σαν ευαγγέλια, θα έφτιαχναν τα αγάλματα και τις εικόνες τους, και θα εκτελούσαν κάποιες εορτές προς ανάμνηση τους. Αυτό δίδασκαν οι Έλληνες ιερείς και οι ποιητές του Διονύσου, πως οι άνθρωποι έχουν μέσα τους αθάνατη θεϊκή ψυχή και μπορούσαν αν είναι δίκαιοι και χρηστοί να θεωθούν και να γίνουν αθάνατα πνεύματα. Γι΄αυτό και ο Διόνυσος, ο Ηρακλής, ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Σωτήρας Χριστός λατρεύτηκαν ως θεοί ενώ ήταν άνθρωποι. Με όσα έκαναν στην ζωή τους απέδειξαν περίτρανα ότι ήταν θεοί.

Οι Ιουδαίοι είπαν στον Ιησού ότι θα τον λιθοβολούσαν "περί βλασφημίας, και οτι συ άνθρωπος ων ποιείς σεαυτον θεόν. Απεκρίθη αυτοις ο Ιησούς, Ουκ εστίν γεγραμμένον στο νόμο σας οτι Εγώ είπα, Θεοί εστε; ει εκείνους ειπεν θεούς προς ους ο λόγος του θεού εγένετο, και ου δύναται λυθηναι η γραφή". (Κατά Ιωάννη,10,33-35)
Η βίβλος άλλωστε κάνει λόγο για θεούς και υιούς θεών, μάλιστα στην Γένεση όταν αναφέρει ότι οι γιοι των θεών συνεβρέθησαν με τις κόρες των ανθρώπων κι έγιναν τότε οι έκπαλαι άνδρες ονομαστοί και οι ήρωες και οι ημίθεοι. Το απόσπασμα όμως που αναφέρει εδώ ο Ιησούς προέρχεται από τους ψαλμούς. Κηρύττει λοιπόν και ο Ιησούς σύμφωνα με την ελληνική θρησκεία, πως ο ενσαρκωμένος και θνητός άνθρωπος που το σώμα του αλλάζει με τον χρόνο μπορεί να είναι υιός θεού, αν φυσικά είναι δίκαιος. Αυτό ακριβώς βέβαια διδάσκει και ο Μέγας Αλέξανδρος και η Βίβλος.

Ο Κλήμεντας Αλεξανδρείας στους Στρωματείς (Δ΄,κεφ.23) συγκρίνει τον Ψαλμό με την άποψη του Εμπεδοκλή. "Εγώ είπα, θεοί έστε και υιοί υψίστου" (Ψαλμ.81,6) φησί δε και ο Εμπεδοκλής των σοφών τας ψυχάς θεούς γίγνεσθαι ωδέ πως γράφων: "εις δε τέλος μάντεις τε υμνοπόλοι και ιητροί και πρόμοι ανθρώποισιν επιχθονίοισι πέλονται, ένθεν αναβλαστούσι θεοί τιμήσι φέριστοι".

Οι αρχαίοι, Έλληνες και βάρβαροι, είχαν την τάση να βιάζονται και να μην περιμένουν να πεθάνει κάποιος για να τον λατρέψουν ως θεό. Οι κάτοικοι της Λήδας λάτρεψαν τον Παύλο και τον Πέτρο σαν θεούς και ήθελαν να θυσιάσουν για χάρη τους, από την πρώτη μέρα που έφθασαν στην πόλη τους!
Οι Αθηναίοι χειροτόνησαν σωτήρες θεούς, τον Μακεδόνα Βασιλιά Αντίγονο και τον γιο του Δημήτριο.
Οι Αλεξανδρείς λάτρεψαν ως θεό σωτήρα τον Πτολεμαίο του Λάγου και όλοι τελικά οι Μακεδόνες επίγονοι ήταν θεοί και σωτήρες. Πως άραγε ο Μέγας Αλέξανδρος αντιμετώπισε τόση αντίδραση, που του στοίχισε την ζωή.

Είναι αλήθεια πως το πνευματικό έργο του Αλεξάνδρου, αν και ακόμη αναγνωρίζεται στους σημερινούς πολιτισμούς, παραμένει άγνωστο στους Έλληνες, ενώ διαφημίζεται μονάχα η στρατιωτική του αξία και ο άτακτος χαρακτήρας του. Αυτή είναι όμως μια άποψη εχθρική προς τον Αλέξανδρο που κυριάρχησε πολλούς αιώνες αργότερα. Ένας θεός δεν πεθαίνει έλεγαν στα τριαντατρία του χρόνια αλλά είναι αθάνατος στους αιώνες.

Εκείνο μόνο που θα αναφέρω για τον θάνατο του Αλεξάνδρου, είναι την προφητεία του Χαλδαίου προφήτη που τον συμβούλεψε να μην κοιτάξει τον ήλιο που δύει αλλά να κάνει τον κύκλο και να μπει στην Βαβυλώνα από δυτικά, βλέποντας έτσι την ανατολή. Σύμφωνα με τον Αρριανό, ο Αριστόβουλος έγραφε πως ο Αλέξανδρος ήθελε να μπει στην Βαβυλώνα από την δυτική πλευρά αλλά δεν τα κατάφερε παρόλο που προσπάθησε, γιατί η περιοχή ήταν δύσβατη και υπήρχαν έλη. Έτσι ο Αλέξανδρος δεν υπάκουσε στον θεό, γιατί πίστεψε ότι οι Χαλδαίοι ήθελαν να καθυστερήσουν την είσοδο του στην πόλη. Γι΄αυτό ο Αλέξανδρος πέθανε. Γιατί προσκύνησε, χωρίς να το θέλει την Δύση!
Οι αρχαίοι ναοί είχαν τις πύλες από την ανατολική πλευρά αντίθετα με τους Χριστιανικούς που έχουν το ιερό προς την ανατολική πλευρά. Γι΄αυτό ο Πυθαγόρας συμβούλευε τους πιστούς, όταν μπαίνουν μέσα στους ναούς να κάνουν ένα κύκλο γύρω από τον εαυτό τους για να προσκυνήσουν στρεφόμενοι ανατολικά.

Οι φιλόσοφοι, όπως ο Πυθαγόρειος Απολλώνιος ο Τυανέας και όλοι οι πρώτοι Χριστιανοί, προσευχόταν το πρωί στην ανατολή του ήλιου. Οι Εβραίοι αντίθετα προσκυνούσαν το βράδυ την δύση του ήλιου. Ο προφήτης Ιωήλ παρανοεί όταν βλέπει τους Εβραίους που βρισκόταν στην εξορία να προσκυνούν με το πρόσωπο στραμμένο προς την ανατολή.
Την διαμάχη για το προσκύνημα αντιμετωπίζει ο Μωάμεθ διδάσκοντας τους πιστούς του να μην προσκυνούν ούτε την δύση, ούτε και την ανατολή, αλλά σε όποιο σημείο βρίσκονται να στρέφονται προς την Μέκκα. Κάτι παρόμοιο έκαναν αργότερα Ιουδαίοι και Χριστιανοί, με την Ιερουσαλήμ.

Ο Μέγας Αλέξανδρος πέθανε στην Βαβυλώνα το 323 π.Χ.. Οι επίγονοι μετά από αρκετούς πολέμους μοίρασαν μεταξύ τους την τεράστια αυτοκρατορία.

iwn asamoneus