Εβραίοι, ΚΚΕ και Ελευθέριος Βενιζέλος -Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΡΩΣΗ ΥΠΗΡΞΕ ΒΛΑΠΤΙΚΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ

Εβραίοι, ΚΚΕ και Ελευθέριος Βενιζέλος -Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΡΩΣΗ ΥΠΗΡΞΕ ΒΛΑΠΤΙΚΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ-ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΑΡΝΗΤΙΚΗ ΗΤΟ Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΚΕ ΣΑΝ ΥΒΡΙΔΙΟ ΤΗΣ ΕΒΡΑΙΚΗΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ -ΤΟΥΤΟ ΕΔΡΑΣΕ ΕΞ ΑΡΧΗΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΣΙΩΝΙΣΤΩΝ- ΑΥΤΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Ο ΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΛΛΑ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΑ "ΛΑΘΗ" ΤΟΥ ΚΚΕ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΑ-ΕΙΝΑΙ ΕΜΠΟΔΙΟ ΣΤΗΝ ΣΥΝΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ-ΑΜΦΙΚΤΥΩΝ


Εβραίοι, ΚΚΕ και Ελευθέριος Βενιζέλος
Συγγραφέας:
Γ. Λεονταρίτης
Άρδην τ. 35


Λί­γοι γνω­ρί­ζουν σή­με­ρα, ό­τι οι Ε­βραί­οι της Θεσ­σα­λο­νί­κης έ­παι­ξαν πρω­τεύ­ο­ντα ρό­λο στην ί­δρυ­ση του ΚΚΕ το ο­ποί­ο, του­λά­χι­στον στα πρώ­τα χρό­νια της πο­ρεί­ας του, ε­πη­ρε­ά­στη­κε έ­ντο­να α­πό τον Ε­βρα­ϊ­κό ε­θνι­κι­σμό. Το γε­γο­νός αυ­τό εί­χε ε­πί­δρα­ση στην πο­λι­τι­κή που α­κο­λού­θη­σε τό­τε το ΚΚΕ με α­πο­τέ­λε­σμα να τε­θεί α­ντι­μέ­τω­πο με τον Ελ. Βε­νι­ζέ­λο και μά­λι­στα να συ­μπο­ρευ­τεί,σε ο­ρι­σμέ­νες πε­ρι­πτώ­σεις, με τις συ­ντη­ρη­τι­κές δυ­νά­μεις που εκ­προ­σω­πού­σε το Λα­ϊ­κό Κόμ­μα.


Δη­λα­δή,το ι­διαί­τε­ρο βά­ρος της ε­βρα­ϊ­κής κοι­νό­τη­τας, ι­διαί­τε­ρα των”νέ­ων Χω­ρών” που εν­σω­μα­τώ­θη­καν στην Ελ­λά­δα με­τά τους Βαλ­κα­νι­κούς πο­λέ­μους,ε­πη­ρέ­α­σε κα­θο­ρι­στι­κά και τις κα­τευ­θύν­σεις του ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος και τις σχέ­σεις του με­τον βε­νι­ζε­λι­σμό.


Ας δού­με ό­μως τα γε­γο­νό­τα με τη σει­ρά. Το ξε­κί­νη­μα γί­νε­ται με την πε­ρί­φη­μη«Φε­ντε­ρα­σιόν», τη “Σο­σια­λι­στι­κή Ερ­γα­τι­κή Ο­μο­σπον­δί­α Θεσ­σα­λο­νί­κης”. Ή­ταν η κυ­ριό­τε­ρη και η μα­ζι­κό­τε­ρη σο­σια­λι­στι­κή ορ­γά­νω­ση, που πή­ρε μέ­ρος στην ί­δρυ­ση του ΣΕ­ΚΕ,το οποίο αρ­γό­τε­ρα με­το­νο­μά­στη­κε σε ΚΚΕ. Ι­δρυ­τής της Φε­ντε­ρα­σιόν υ­πήρ­ξε ο Α­βρα­άμ Μπε­να­ρό­για, ο ο­ποί­ος γεν­νή­θη­κε και με­γά­λω­σε στη Βουλ­γα­ρί­α και ε­κεί ήρ­θε για πρώ­τη φο­ρά σε ε­πα­φή με τις σο­σια­λι­στι­κές ι­δέ­ες. Με α­φορ­μή το κί­νη­μα των Νε­ο­τούρ­κων το 1908, ε­γκα­τα­στά­θη­κε στη Θεσ­σα­λο­νί­κη, ό­που ί­δρυ­σε την Φε­ντε­ρα­σιόν. Η δρά­ση του ε­ντάσ­σε­ται στο πλαί­σιο της ι­δε­ο­λο­γι­κής του δια­μόρ­φω­σης, που πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε μέ­σα στην ε­βρα­ϊ­κή κοι­νό­τη­τα και το βαλ­κα­νι­κό σο­σια­λι­στι­κό κί­νη­μα.


Θα πρέ­πει να θυ­μί­σου­με ό­τι οι Ε­βραί­οι σε­φαρ­δί­τες, ή Ι­σπα­νο­ε­βραί­οι, έ­φτα­σαν στην Ο­θω­μα­νι­κή αυ­το­κρα­το­ρί­α στα τέ­λη του 15ου αιώ­να και αρ­χές του 16ου. Ε­γκα­τα­στά­θη­καν κυ­ρί­ως στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη και τη Θεσ­σα­λο­νί­κη, και πολ­λοί απ’ αυ­τούς κα­τέ­λα­βαν υ­ψη­λά α­ξιώ­μα­τα του Ο­θω­μα­νι­κού κρά­τους. Μέ­λη της Ισ­ρα­η­λι­τι­κής κοι­νό­τη­τας πή­ραν μέ­ρος στα κι­νή­μα­τα πού ση­μειώ­θη­καν στην Ο­θω­μα­νι­κή αυ­το­κρα­το­ρί­α α­πό τον 19ον αιώ­να. Σ’ αυ­τό,έ­παι­ξε ρό­λο η στε­νή ε­πα­φή με­τα­ξύ ο­θω­μα­νι­κού και ευ­ρω­πα­ϊ­κού ε­βρα­ϊ­σμού.


Η Φε­ντε­ρα­σιόν πέ­τυ­χε την έ­νω­ση Βουλ­γά­ρων και Ισ­ρα­η­λι­τών τυ­πο­γρά­φων, αλ­λά και τη συ­νερ­γα­σί­α Ισ­ρα­η­λι­τών, Ελ­λή­νων και Τούρ­κων κα­πνερ­γα­τών.Οι Τούρ­κοι και οι Έλ­λη­νες κα­πνερ­γά­τες δεν ή­θε­λαν να με­τα­βά­λουν το κοι­νό τους τα­μεί­ο σε συν­δι­κά­το, και δεν ε­πι­θυ­μού­σαν να ε­νω­θούν με τους Ισ­ρα­η­λί­τες σο­σια­λι­στές,πα­ρά το γε­γο­νός ό­τι, α­νά­με­σα στους κα­πνερ­γά­τες, οι Ισ­ρα­η­λί­τες εί­χαν δύ­να­μη. Η Φε­ντε­ρα­σιόν πέ­τυ­χε α­κό­μη την έ­νω­ση Τούρ­κων και Ισ­ρα­η­λι­τών ξυ­λουρ­γών. Η ε­φη­με­ρί­δα Πρω­το­μα­γιά κυ­κλο­φο­ρού­σε με άρ­θρα γραμ­μέ­να στη γαλ­λι­κή και ι­σπα­νο-ε­βρα­ϊ­κή, τυ­πω­μέ­να με ε­ρυ­θρά με­λά­νη. Μια δί­κη του σω­μα­τεί­ου των Ισ­ρα­η­λι­τών κα­πνερ­γα­τών ε­πέ­συ­ρε την προ­σο­χή της κοι­νής γνώ­μης της Θεσ­σα­λο­νί­κης αλ­λά και των Τούρ­κων. Οι δι­κα­στι­κές αρ­χές της Θεσ­σα­λο­νί­κης κα­τη­γό­ρη­σαν το σω­μα­τεί­ο ό­τι λει­τουρ­γού­σε πα­ρά­νο­μα και ε­μή­νυ­σαν τους ε­πι­κε­φα­λής του. Α­στυ­νο­μι­κά όρ­γα­να έ­κα­ναν κα­τά­σχε­ση του αρ­χεί­ου και του τα­μεί­ου του, συ­νέ­λα­βαν τα μέ­λη του προ­ε­δρεί­ου, αλ­λά τους ά­φη­σαν αρ­γό­τε­ρα ε­λεύ­θε­ρους με εγ­γύ­η­ση. Η δί­κη έ­γι­νε στο πρω­το­δι­κεί­ο με με­γά­λη συρ­ρο­ή κό­σμου και συ­νη­γό­ρους που τους έ­φε­ραν α­πό την τουρ­κι­κή πρω­τεύ­ου­σα. Η δια­δι­κα­σί­α δι­ήρ­κε­σε μια ο­λό­κλη­ρη μέ­ρα και η α­θω­ω­τι­κή α­πό­φα­ση που ε­ξε­δό­θη την νύ­κτα έ­γι­νε δε­κτή με ζη­τω­κραυ­γές. Οι Ισ­ρα­η­λί­τες, μι­μού­με­νοι τους Έλ­λη­νες και Τούρ­κους σο­σια­λι­στές, ε­ξέ­δω­σαν κι αυ­τοί ε­φη­με­ρί­δα με τον ί­διο τί­τλο Ερ­γά­της, γραμ­μέ­νη στην Ι­σπα­νο­ε­βρα­ϊ­κή.


Την ελ­λη­νι­κή έκ­δο­ση του Ερ­γά­τη δι­η­ύ­θυ­νε στην Α­θή­να ο Νι­κό­λα­ος Γιαν­νιός και ο Στ.Πα­πα­δό­που­λος. Στις 25 Μα­ΐ­ου του 1911, δε­κα­πέ­ντε «κα­θα­ροί σο­σια­λι­στές» –ό­πως οι ί­διοι α­πο­κα­λού­σαν τους ε­αυ­τούς των–συ­γκε­ντρώ­θη­καν στις 9 το βρά­δυ στο μα­γει­ρεί­ο ε­νός μέ­λους τους, του Νί­κου Πα­να­γιώ­του, στη γω­νί­α Σω­κρά­τους και Βε­ραν­ζέ­ρου, και α­πο­φά­σι­σαν την ί­δρυ­ση του Σο­σια­λι­στι­κού Κέ­ντρου στην Α­θή­να. Σε λί­γες μέ­ρες ο Γιαν­νιός έ­φυ­γε για την Κων­στα­ντι­νού­πο­λη, κι ό­ταν με­τά 20 πε­ρί­που μέ­ρες ε­πέ­στρε­ψε,συ­νε­κά­λε­σε τρεις α­πα­νω­τές συ­σκέ­ψεις για να με­τα­φέ­ρει στους συ­ντρό­φους του τις ε­ντυ­πώ­σεις του α­πό τη δρά­ση του Κέ­ντρου της Πό­λης. Οι Βαλ­κα­νι­κοί πό­λε­μοι ό­μως έ­γι­ναν αι­τί­α να δια­λυ­θούν οι σο­σια­λι­στι­κές ο­μά­δες της χώ­ρας, ε­πει­δή τα πε­ρισ­σό­τε­ρα μέ­λη στρα­τεύ­τη­καν και έ­τσι το κέ­ντρο βά­ρους της σο­σια­λι­στι­κής κί­νη­σης με­τα­φέρ­θη­κε στην πο­λυε­θνι­κή Θεσ­σα­λο­νί­κη, ό­που ο ελ­λη­νι­κός­πλη­θυ­σμός α­πο­τε­λού­σε μειο­ψη­φί­α. Ο ί­διος ο Γιαν­νιός πή­ρε μέ­ρος στις μά­χες που έ­γι­ναν στο Μπι­ζά­νι, στο Σα­ρα­ντά­πο­ρο, στο Κιλ­κίς και αλ­λού,και μά­λι­στα πα­ρα­ση­μο­φο­ρή­θη­κε για τη δρά­ση του. Το 1915, με το τέ­λος των Πο­λέ­μων, οι σο­σια­λι­στές άρ­χι­σαν να α­να­διορ­γα­νώ­νο­νται.

Την ε­πο­χή ε­κεί­νη, ο Ελ.Βε­νι­ζέ­λος, στα πλαί­σια της α­νορ­θω­τι­κής πο­λι­τι­κής του,συ­μπε­ριέ­λα­βε και ρυθ­μί­σεις που α­φο­ρού­σαν ζη­τή­μα­τα ερ­γα­σί­ας. Η πο­λι­τι­κή του αυ­τή εμ­φα­νί­στη­κε ως με­γά­λη α­πει­λή στην προ­πα­γάν­δα των σο­σια­λι­στι­κών κι­νή­σε­ων της ε­πο­χής α­φού ο Βε­νι­ζέ­λος προ­ω­θού­σε μια με­ταρ­ρυθ­μι­στι­κή λο­γι­κή με ά­με­σα α­πο­τε­λέ­σμα­τα, σε α­ντί­θε­ση με τα μα­κρο­πρό­θε­σμα α­πο­τε­λέ­σμα­τα πού υ­πό­σχο­νταν τα προ­γράμ­μα­τα των σο­σια­λι­στών. Για το λό­γο αυ­τό, ο Γιαν­νιός έ­γρα­ψε το βι­βλί­ο Σο­σια­λι­σμός του Κρά­τους, για να χρη­σι­μεύ­σει ως θε­ω­ρη­τι­κό ό­πλο των σο­σια­λι­στών ε­νά­ντια στον α­ντα­γω­νι­σμό του βε­νι­ζε­λι­κού φι­λερ­γα­τι­σμού. Ω­στό­σο το “Σο­σια­λι­στι­κό Κέ­ντρο” δεν κα­τόρ­θω­σε να υ­περ­κε­ρά­σει την ε­πιρ­ρο­ή της“Φε­ντε­ρα­σιόν” και η Ο­κτω­βρια­νή Ε­πα­νά­στα­ση έ­τει­νε να ε­νι­σχύ­σει α­κό­μα πε­ρισ­σό­τε­ρο τις “διε­θνι­στι­κές τά­σεις” στα πλαί­σια του ελ­λη­νι­κού ερ­γα­τι­κού κι­νή­μα­τος.


Η ε­πι­στο­λή του Γιαν­νιού


Ο Νικ. Γιαν­νιός, σε με­γά­λη η­λι­κί­α και στο κλί­μα του Ψυ­χρού Πο­λέ­μου, το 1953, με μια ε­πι­στο­λή του προς την ε­φη­με­ρί­δα Έ­θνος, α­να­φε­ρό­ταν στο ξε­κί­νη­μα του ΚΚΕ και υ­πο­γράμ­μι­ζε τα α­κό­λου­θα: «Ι­δρυ­ταί του ΚΚΕ, τό­σον εις τας Α­θή­νας ό­σον και εις την Θεσ­σα­λο­νί­κην, ή­σαν Ισ­ρα­η­λί­ται ή κρυ­πτο­ε­βραί­οι Έλ­λη­νες, το δε κί­νη­μά των, παρ’ό­λα τα σο­σια­λι­στι­κά φαι­νό­με­να ή προ­σχή­μα­τα, ή­το ε­βρα­ϊ­κόν ε­θνι­κι­στι­κόν. Τού­το α­πο­δει­κνύ­ε­ται και α­πό την ε­κλο­γι­κήν σύ­μπρα­ξιν με τους Γού­δα-Γού­να­ρην και την α­ντί­θε­σίν του προς τον Βε­νι­ζε­λι­σμόν, ε­νώ ως γνω­στόν, οι σο­σια­λι­σταί πρέ­πει να συ­νερ­γά­ζο­νται με τα πλέ­ον προ­ο­δευ­τι­κά α­στι­κά κόμ­μα­τα ε­να­ντί­ον των πα­λαιο­κομ­μα­τι­κών και ο­πι­σθο­δρο­μι­κών. Το υ­πό την η­γε­σί­αν μου τό­τε Σο­σια­λι­στι­κόν Κέ­ντρον Α­θη­νών (έ­τος Ι­δρύ­σε­ως 1911) ου­δέν μέ­ρος έ­λα­βεν εις την ί­δρυ­σιν του ΚΚΕ.Του­να­ντί­ον, προ­σε­πα­θή­σα­μεν, με­τα­βά­ντες εις τα γρα­φεί­α του,ο­δός Ευ­ρι­πί­δου, ν’ α­πο­τρέ­ψω­μεν τους νε­ο­φώ­τι­στους κομ­μου­νι­στές α­πό του να προ­σχω­ρή­σουν εις την Μό­σχαν,προ­βλέ­ψα­ντες ποί­α κρί­σις και ποί­α δει­νά ε­πε­ρί­με­ναν τον σο­σια­λι­σμόν της Ελ­λά­δος και την Ελ­λά­δα α­πό την σο­βιε­τι­κήν πα­ρερ­μη­νεί­αν του Μαρ­ξι­σμού. Δυ­στυ­χώς, τα σο­σια­λι­στι­κά μας ε­πι­χει­ρή­μα­τα δεν ει­ση­κού­σθη­σαν, ε­φό­σον η ε­βρα­ϊ­κή η­γε­σί­α εί­χε τους ι­δι­κούς της αν­θελ­λη­νι­κούς σκο­πούς, οι δε γύ­ρω αυ­τής Έλ­λη­νες προ­λε­τά­ριοι ή­σαν α­γράμ­μα­τοι και α­φε­λείς. Προ­σήλ­θα­μεν εν τού­τοις, ως μειο­ψη­φί­α, εις το πρώ­τον Σο­σια­λι­στι­κόν Συ­νέ­δριον (1918), η­γω­νί­σθη­μεν και πά­λιν, αλ­λ’α­πε­χω­ρή­σα­μεν εν τέ­λει δια να μη γί­νω­μεν όρ­γα­να της κομ­μου­νι­ζού­σης ε­βρα­ϊ­κής πλειο­ψη­φί­ας. Έ­κτο­τε, οι πα­λαιοί σο­σια­λι­σταί, ε­πο­λε­μή­σα­μεν και πο­λε­μού­μεν φα­νε­ρά και τί­μια τον Μπολ­σε­βι­κι­σμόν, κα­θώς και τους κα­το­πι­νούς δι­φο­ρού­με­νους“συ­να­γω­νι­στάς” του...»


Βε­νι­ζέ­λος και Ισραηλινή κοινότητα


Το θέ­μα των Ισ­ρα­η­λι­τών της Θεσ­σα­λο­νί­κης υ­πήρ­ξε μια πο­λι­τι­κή ε­μπει­ρί­α δυ­σά­ρε­στη για τον Βε­νι­ζέ­λο. Ο ί­διος, ε­νώ εί­χε φρο­ντί­σει για ζη­τή­μα­τα που τους α­φο­ρού­σαν, σύ­ντο­μα διε­πί­στω­σε ό­τι ο ε­κλο­γι­κός σύλ­λο­γος των Ισ­ρα­η­λι­τών υ­πο­στή­ρι­ζε τους α­ντι­πά­λους του.


Στα 1934, η Ισ­ρα­η­λι­τι­κή κοι­νό­τη­τα της Θεσ­σα­λο­νί­κης α­πο­τε­λού­σε α­κό­μα υ­πο­λο­γί­σι­μη α­ριθ­μη­τι­κή δύ­να­μη (9.000 ψή­φοι). Αλ­λά το κύ­ριο χα­ρα­κτη­ρι­στι­κό της ή­ταν ό­τι α­πο­τε­λού­σε, και πριν και με­τά την ελ­λη­νι­κή πα­ρου­σί­α, ό­χι α­πλώς θρη­σκευ­τι­κή μειο­νό­τη­τα αλ­λά και ε­θνι­κή. Η Θεσ­σα­λο­νί­κη εί­χε κα­τα­στεί πνευ­μα­τι­κή ε­στί­α της πα­γκό­σμιας ε­βρα­ϊ­κής δια­σπο­ράς. Η ει­κό­να δεν άλ­λα­ξε, ού­τε ό­ταν α­πω­θή­θη­καν οι Τούρ­κοι α­πό τους Έλ­λη­νες. Αλ­λά η ισ­ρα­η­λι­τι­κή κοι­νό­τη­τα α­ντέ­δρα­σε έ­ντο­να,για την ε­πι­βί­ω­σή της, προς τις ελ­λη­νι­κές αρ­χές. Και η α­ντί­δρα­ση της Ισ­ρα­η­λι­τι­κής κοι­νό­τη­τας στρά­φη­κε ε­να­ντί­ον των ελ­λη­νι­κών δυ­νά­με­ων υ­πο­στη­ρί­ζο­ντας ό­τι η ελ­λη­νι­κή πλευ­ρά «α­πει­λού­σε τα συμ­φέ­ρο­ντά της»... Ποιά ή­ταν αυ­τά τα συμ­φέ­ρο­ντα; Η α­ντί­λη­ψη ό­τι οι πρό­σφυ­γες, που εί­χαν εισ­ρεύ­σει ο­μα­δι­κά, εί­χαν ε­κτο­πί­σει τους Ισ­ρα­η­λί­τες α­πό τα ε­πι­χει­ρη­μα­τι­κά ο­χυ­ρά του ε­μπο­ρί­ου.


Πά­νω α­πό τους πρό­σφυ­γες,φυ­σι­κή πο­λι­τι­κή τους στέ­γη ή­ταν το Κόμ­μα των Φι­λε­λευ­θέ­ρων και τα θυ­γα­τρι­κά δη­μο­κρα­τι­κά κόμ­μα­τα, που α­πο­τε­λού­σαν την πρω­το­πο­ρί­α στην α­να­τρο­πή των κα­τε­στη­μέ­νων, κά­τω α­πό τα οποία εί­χαν βρει κα­τα­φύ­γιο δε­κά­δες χι­λιά­δες Ισ­ρα­η­λί­τες της Θεσ­σα­λο­νί­κης. Έ­τσι, οι Ισ­ρα­η­λί­τες, στην πο­λύ με­γά­λη πλειο­ψη­φί­α τους, πή­ραν τη θέ­ση τους στον α­ντι­βε­νι­ζε­λι­σμό,και ε­πη­ρέ­α­σαν και το νε­α­ρό ΚΚΕ, με το ο­ποί­ο εί­χαν ι­σχυ­ρούς δε­μούς. Η ψή­φος σχε­δόν δέ­κα χι­λιά­δων ψη­φο­φό­ρων στις κάλ­πες κα­τέ­λη­γε να δί­νει έ­να εί­δος «βέ­το», για την τε­λι­κή ε­κλο­γι­κή ε­τυ­μη­γο­ρί­α της Θεσ­σα­λο­νί­κης, στους Ε­βραί­ους της πό­λης. Το γε­γο­νός αυ­τό ή­ταν έκ­δη­λο ει­δι­κά στα 1933. Η πο­λυ­μή­χα­νη α­ντι­βε­νι­ζε­λι­κή πα­ρά­τα­ξη δεν ά­φη­σε α­νεκ­με­τάλ­λευ­τη μια τέ­τοια ευ­και­ρί­α. Και μό­λις α­νέ­βη­κε στην ε­ξου­σί­α, έ­ρι­ξε τους Ισ­ρα­η­λί­τες της Θεσ­σα­λο­νί­κης –που α­πο­τε­λού­σαν μέ­χρι τό­τε ι­διαί­τε­ρο ε­κλο­γι­κό σύλ­λο­γο– μέ­σα στη με­γά­λη πε­ρι­φέ­ρεια της Θεσ­σα­λο­νί­κης, για να με­τα­τρέ­ψει το ε­κλο­γι­κό α­πο­τέ­λε­σμα υ­πέρ αυ­τής.


Η ε­νέρ­γεια αυ­τή έ­γι­νε με εύ­σχη­μο τρό­πο, δια μέ­σου της α­κυ­ρω­τι­κής α­πό­φα­σης του ε­κλο­γο­δι­κεί­ου, που κή­ρυ­ξε πα­ρά­νο­μο τον χω­ρι­στό ε­κλο­γι­κό σύλ­λο­γο. Στην ε­πα­να­λη­πτι­κή ε­κλο­γή της Θεσ­σα­λο­νί­κης, η«Η­νω­μέ­νη Α­ντι­πο­λί­τευ­ση» πή­ρε τους ψή­φους των Ισ­ρα­η­λι­τών.


Σε α­νοι­χτή ε­πι­στο­λή του προς το Ε­λεύ­θε­ρο Βή­μα στις 22 Σε­πτεμ­βρί­ου 1934, ο Βε­νι­ζέ­λος τό­νι­ζε με­τα­ξύ άλ­λων:


«Το Ισ­ρα­η­λι­τι­κόν στοι­χεί­ον της Θεσ­σα­λο­νί­κης, έ­χει την α­ξί­ω­σιν να κα­ταρ­γη­θεί ο ι­διαί­τε­ρος ε­κλο­γι­κός σύλ­λο­γός του, και να ψη­φί­ζει μα­ζί με τους ο­μο­γε­νείς Θεσ­σα­λο­νί­κης, προς α­νά­δει­ξιν των 20 βου­λευ­τών και 8 γε­ρου­σια­στών της πε­ρι­φε­ρεί­ας ταύ­της. Προ πε­ντα­ε­τί­ας ε­πί­στευα ό­τι δεν α­πεί­χε πο­λύ η η­μέ­ρα κα­τά την ο­ποί­αν θα η­δύ­να­το να γί­νει δε­κτή η α­ξί­ω­σις αυ­τή. Αλ­λά με­τά την πα­ρά­νο­μον δια δι­κα­στι­κής α­πο­φά­σε­ως α­κύ­ρω­σιν της ε­κλο­γής Θεσ­σα­λο­νί­κης και την διε­ξα­χθεί­σαν ε­πα­να­λη­πτι­κήν ε­κλο­γήν της 2ας Ιου­λί­ου,το Κόμ­μα των Φι­λε­λευ­θέ­ρων πι­στεύ­ει ό­τι, κα­τά την πα­ρού­σαν του­λά­χι­στον γε­νε­άν, δεν η­μπο­ρεί να γί­νει σκέ­ψις πε­ρί κα­ταρ­γή­σε­ως του ι­διαι­τέ­ρου ε­κλο­γι­κού συλ­λό­γου των Ισ­ρα­η­λι­τών της Θεσ­σα­λο­νί­κης. Διό­τι κα­τά την ε­κλο­γήν ταύ­την α­πε­δεί­χθη ό­λη η πο­λι­τι­κή υ­στε­ρο­βου­λί­α, την ο­ποί­α ε­γκρύ­πτει η προ­σπά­θεια των Ισ­ρα­η­λι­τών Θεσ­σα­λο­νί­κης προς κα­τάρ­γη­σιν του ι­διαι­τέ­ρου ε­κλο­γι­κού των συλ­λό­γου...».


Σε άλ­λο ση­μεί­ο της μα­κράς ε­πι­στο­λής του, ο Ελ. Βε­νι­ζέ­λος ε­πε­σή­μαι­νε: «οι Ισ­ρα­η­λί­ται της Πα­λαιάς Ελ­λά­δος γνω­ρί­ζουν πό­σον φι­λι­κά εί­ναι τα προς αυ­τούς αι­σθή­μα­τά μου. Ου­δέ­πο­τε έ­παυ­σα α­να­γνω­ρί­ζων και δια­κη­ρύτ­των τας α­ρε­τάς του Ισ­ρα­ήλ. Και έ­κα­μα ό,τι ή­το δυ­να­τόν κα­τά τα μα­κρά έ­τη της διοι­κή­σε­ώς μου δια να α­ντα­πο­κρι­θώ εις κά­θε νό­μι­μον αί­τη­μα των Ισ­ρα­η­λι­τών Θεσ­σα­λο­νί­κης, α­μέ­ρι­στον δε τους πα­ρέ­σχον την υ­πο­στή­ρι­ξίν μου και εις την Κοι­νω­νί­αν των Ε­θνών. Πλην των άλ­λων α­ρε­τών των,εί­ναι και ευ­φυέ­στα­τοι. Το σφάλ­μα των εις την πα­ρού­σαν πε­ρί­στα­σιν εί­ναι ό­τι θέ­λουν να δεί­χνουν υ­περ­βο­λι­κά ευ­φυείς,και ε­πί­στευ­σαν ό­τι, α­πο­τε­λού­ντες ό­χι α­πλώς θρη­σκευ­τι­κήν αλ­λά και ε­θνι­κήν μειο­νό­τη­τα, η­μπο­ρούν, α­νερ­χό­με­νοι εις 60μό­νον χι­λιά­δας, να γί­νουν ου­σια­στι­κώς διαι­τη­ταί της τύ­χης ε­νός έ­θνους 7 ε­κα­τομ­μυ­ρί­ων. Και η υ­περ­βο­λή της ευ­φυ­ΐ­ας τους α­πέ­κρυ­ψε τον κίν­δυ­νον, ο ο­ποίος συ­νο­δεύ­ει την α­ξί­ω­σιν ταύ­την. Ο κίν­δυ­νος αυ­τός εί­ναι να γί­νουν μι­ση­τοί εις έ­να με­γά­λο κόμ­μα της χώ­ρας. Ό­ταν κα­τά την ε­πί­σκε­ψιν ε­πι­τρο­πής Ισ­ρα­η­λι­τών, την ο­ποί­αν ε­χά­ρην δε­χθείς προ ο­λί­γων ημε­ρών,πα­ρε­τή­ρη­σα εις αυ­τούς ό­τι δεν εί­ναι ε­πι­τε­τραμ­μέ­νον να χα­ρα­κτη­ρί­ζουν ως πο­λι­τι­κόν “γκέ­το” τον ι­διαί­τε­ρον ε­κλο­γι­κόν σύλ­λο­γον, ε­φό­σον α­πο­λαμ­βά­νουν των ι­διαι­τέ­ρων πλε­ο­νε­κτη­μά­των που τους α­σφα­λί­ζει η συν­θή­κη της προ­στα­σί­ας των μειο­νο­τή­των, ε­ξε­πλά­γην να ί­δω ό­τι μέ­λη της εν λό­γω ε­πι­τρο­πής δεν ε­γνώ­ρι­ζον ό­τι α­πο­λαμ­βά­νουν τοιαύ­της ι­διαι­τέ­ρας προ­στα­σί­ας. Πρέ­πει, άλ­λω­στε, να ε­πέλ­θει μί­α σα­φής ε­ξή­γη­σις. Ο Ιου­δα­ϊ­σμός δεν εί­ναι ι­διαι­τέ­ρα μό­νον θρη­σκεί­α αλ­λά και ι­διαι­τέ­ρα ε­θνό­της. Πολ­λοί εκ των Ιου­δαί­ων των ε­γκα­τε­στη­μέ­νων εις δια­φό­ρους ευ­ρω­πα­ϊ­κάς χώ­ρας έ­χουν α­φο­μοιω­θεί ε­θνι­κώς με τους λα­ούς εν μέ­σω των ο­ποί­ων εί­ναι ε­γκα­τε­στη­μέ­νοι. Και δια τού­το ό­ταν η σιω­νι­στι­κή κί­νη­σις ήρ­χι­σε να ε­πι­τεί­νε­ται, ε­τά­χθη­σαν α­ντι­μέ­τω­ποι προς αυ­τήν.Αλ­λά το μέ­γα πλή­θος των Ισ­ρα­η­λι­τών ε­τά­χθη με τον σιω­νι­σμόν.Και τα 16 ε­κα­τομ­μύ­ρια των Ισ­ρα­η­λι­τών που υ­πάρ­χουν εις ό­λον τον κό­σμον εί­ναι υ­πε­ρή­φα­να, διό­τι α­νή­κουν εις ε­θνό­τη­τα που έ­χει μί­αν ι­στο­ρί­αν, η ο­ποί­α δύ­να­ται να προ­σί­δει υ­πε­ρη­φά­νως την ι­στο­ρί­αν οιασ­δή­πο­τε άλ­λης ε­θνό­τη­τος.


Το προ μη­νός συ­νελ­θόν εις Ελ­βε­τί­αν ισ­ρα­η­λι­τι­κόν συ­νέ­δριον α­πε­φά­σι­σε την σύ­γκλη­σιν πα­γκο­σμί­ου ισ­ρα­η­λι­τι­κού συ­νε­δρί­ου κα­τά το ε­πό­με­νον έ­τος, εις το οποίον εί­μαι βέ­βαιος –και το ευ­ρί­σκω α­πο­λύ­τως φυ­σι­κόν– ό­τι θα σπεύ­σουν με­τα­ξύ των πρώ­των να α­ντι­προ­σω­πευ­τούν και οι Ισ­ρα­η­λί­ται της Θεσ­σα­λο­νί­κης.Κα­νείς δεν η­μπο­ρεί να τους κα­τη­γο­ρή­σει, διό­τι εί­ναι υ­πε­ρή­φα­νοι δια την ι­στο­ρί­αν των, και κά­θε Έλ­λην υ­ιο­θε­τεί ά­ρι­στα το αί­σθη­μα αυ­τό της υ­πε­ρη­φα­νεί­ας. Αλ­λά ας εί­ναι λο­γι­κοί οι συ­μπο­λί­ται μας Ισ­ρα­η­λί­ται της Θεσ­σα­λο­νί­κης.Ε­φό­σον α­πο­τε­λούν μειο­νό­τη­τα, ό­χι α­πλώς θρη­σκευ­τι­κήν αλ­λά και ε­θνι­κήν, ας αρ­κε­στούν εις την α­ντι­προ­σώ­πευ­σιν που τους α­σφα­λί­ζει εις τα νο­μο­θε­τι­κά σώ­μα­τα η α­ριθ­μη­τι­κή των δύ­να­μις. ΑΣ ΜΗ Ε­ΠΙ­ΔΙΩ­ΚΟΥΝ ΝΑ Ε­ΠΗ­ΡΕ­Α­ΖΟΥΝ ΤΑΣ ΤΥ­ΧΑΣ ΤΗΣ ΕΛ­ΛΑ­ΔΟΣ, πε­ρισ­σό­τε­ρον α­πό ό,τι τους δί­δει δι­καί­ω­μα η α­ριθ­μη­τι­κή των δύ­να­μις. Θα ή­το κρί­μα να έλ­θουν βο­η­θοί των ο­λί­γων ε­κεί­νων που ζη­τούν να δη­μιουρ­γή­σουν και εις την Ελ­λά­δα ο­ξύν α­ντι­ση­μι­τι­σμόν. Προ­σφέ­ρουν κα­κί­στην υ­πη­ρε­σί­αν και εις την χώ­ραν, της ο­ποί­ας εί­ναι πο­λί­ται, και εις ε­αυ­τούς, αλ­λά και κιν­δυ­νεύ­ουν να δη­λη­τη­ριά­σουν τας σχέ­σεις των Ισ­ρα­η­λι­τών της άλ­λης Ελ­λά­δος με τα λοι­πά στοι­χεί­α του πλη­θυ­σμού, ε­νώ αι σχέ­σεις αύ­ται ή­σαν αρ­μο­νι­κώ­τα­ται ε­πί μί­αν ό­λην ε­κα­το­ντα­ε­τί­αν, και ε­νώ τους Ισ­ρα­η­λί­τας τού­τους της άλ­λης Ελ­λά­δος ε­θε­ω­ρού­μεν με το βλέμ­μα που βλέ­πο­μεν τους κα­θο­λι­κούς των νή­σων, ως εξ ί­σου γνη­σί­ους Έλ­λη­νας με η­μάς τους ορ­θο­δό­ξους, δια­φέ­ρο­ντας δε μό­νον κα­τά το δόγ­μα και το θρή­σκευ­μα, ως προς τα ο­ποί­α κα­νείς δεν ε­πι­τρέ­πε­ται να ε­ρευ­νά την συ­νεί­δη­σιν του άλ­λου...».

katoxika nea