Του Γιώργου Αλεξάνδρου
Tι κοινό έχει ένας Πατάν-Ταλιμπάν με το σαλβάρι του και το σαρίκι του, με έναν
Σκωτσέζο των Χάιλαντς με την καρό φουστίτσα του, το κιλτ; Τίποτα απολύτως θα μπορούσε
να πει κανείς, εκτός από δύο πράγματα που είναι θεμελιωδώς βασικά, τη γκάιντα και την
πίστη ότι οι προγονοί τους ήταν οι Έλληνες! Άλλωστε η γκάιντα δεν είναι τυχαίο όργανο,
είναι η άσκαυλος των αρχαίων Ελλήνων, πανάρχαιο ελληνοθρακικό μουσικό όργανο
συνδεδεμένο με τη λατρεία του Διονύσου και του Ορφέα!
Ενώ όμως οι Παστούν ή οι Πατάν στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν έχουν πλήρη επί-
γνωση της καταγωγής τους από τους στρατιώτες του Μ. Αλεξάνδρου -την οποία βέβαια συγ-
χέουν και με την πιθανή καταγωγή τους από κάποιες από τις δέκα χαμένες φυλές του Ισραήλ-
οι Ιρλανδοί και οι Σκωτσέζοι δεν το έχουν ως κοινή λαϊκή συνείδηση, παρά μόνο ως γνωστή
μυθολογική αναφορά... ένα λαϊκό παραμύθι. Ανάμεσα τους όμως, κάποιοι διανοούμενοι αλλά
και μεγάλες φατρίες (clans) το έχουν ως βαθιά πεποίθηση ζωής.
Το κελτοβρετανικό παρελθόν είναι πάρα πολύ πλούσιο σε μύθους, οι οποίοι έχουν
δεθεί με το απώτατο παρελθόν των βρετανικών νησιών, αλλά και με την κελτική
χριστιανοσύνη, η οποία με την ιδιαίτερη φόρμα και μορφή της, ως ορθοδοξία του
Βορρά, δημιούργησε μια τρομακτική ασκητική και εξερευνητική εποποιία, πριν
οδηγηθεί στον βίαιο εκλατινισμό της.
Πέντε είναι τα στοιχεία τα οποία εμπλέκουν στην πανέμορφη αυτή μυθολογία, την
τόσο άγνωστη στην Ελλάδα -αν εξαιρέσει κανείς τον Αρθούρο, τον Μέρλιν και τους
ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης- που αποτελούν όμως ένα όψιμο δείγμα και καμία
σχέση δεν έχουν με την ομορφιά των πρώιμων δειγμάτων.
Τα στοιχεία που συνθέτουν αυτήν τη μυθολογία μπορούν να συνοψιστούν στα
παρακάτω:
α) Στην πρώιμη μυθολογία των κελτικών και πικτικών λαών που κατοικούσαν στα
βρετανικά νησιά και που έχει να κάνει με γίγαντες, δαίμονες, νεράιδες, στρίγγλες και
Δρυίδες.
β) Τους Έλληνες από τη... Σκυθία, αλλά και από την Αθήνα, τη Λακεδαιμόνια, τη
Μίλητο και τη... Λυδία, οι οποίοι κατά κύματα έφθασαν στα βρετανικά νησιά και
αποτέλεσαν τη βάση του πολιτισμού τους!
γ) Τις δέκα χαμένες φυλές του Ισραήλ, τον οίκο του Δαυίδ και τον Ιωσήφ της
Αριμαθαίας, οι οποίοι φέρνουν στη Βρετανία μια κρυφή ισραηλιτική παράδοση.
δ) Τους Ιρλανδούς μοναχούς, όπως οι άγιοι Μπρένταν, Κολούμπα, Νίνιαν κλπ, οι
οποίοι αναζητώντας την πνευματική τους ολοκλήρωση στα πιο απόμακρα νησιά του
Ατλαντικού ωκεανού έγιναν εξερευνητές του Αρκτικού Βορρά,
ε) Το πρόσωπο του Αγίου Ανδρέα του Πρωτόκλητου, ο οποίος μάλλον επισκέφθηκε
βορειότατο άκρο της Βρετανίας και μέσω των λειψάνων του που μεταφέρθηκαν από
την Πάτρα, έγινε ο προστάτης των Σκώτων.
Τα πρώτα μεγάλα κείμενα ή έπη που συνδέθηκαν με αυτές τις παραδόσεις στην
πραγματικότητα αποτέλεσαν μια επιτομή όλων των π γούμενων παραδόσεων από
κάποιους συγγενείς, οι οποίοι είτε ήταν οι ίδιοι μοναχοί είτε υπήρξαν στενά
συνδεδεμένοι με την Εκκλησία. Η καταγραφή των παραδόσεων αυτών έγινε στην
αρχή του 9ου αι. και κράτησε μέχρι τα μέσα του 14ου αι., κατ' αρχήν στη λατινική
γλώσσα και μετά στα αγγλοσαξωνικά. Θα προσπαθήσουμε να ρίξουμε μια ματιά σε
αυτές τις παραδόσεις οι οποίες ουσιαστικά είναι αυτές που στήριξαν τη γένεση της
βρετανικής υπερεθνικής ταυτότητας. Εμείς βέβαια θα περιοριστούμε στο τμήμα που
μας αφορά και δεν είναι άλλο από τις ελληνικές αναφορές στους βρετανικούς
θρύλους.
ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΟΙΚΙΣΤΡΙΕΣ ΤΩΝ ΒΡΕΤΑΝΙΚΩΝ
ΝΗΣΙΩΝ
Στην ιστορία των βασιλέων της Βρετανίας, ο διάσημος Τζέφρι του Μόνμαουθ
γράφει:
«... τώρα Ίσως μπορείτε πια να μάθετε πώς οι μεγάλοι γίγαντες πρωτοήρθαν στο νησί
αυτό, τον αριθμό τους και τη ρίζα τους. Ήταν οι πρώτοι που πήραν την Αγγλία, που τότε
ήταν γνωστή ως Αλβιών. Και τώρα άκουσε με προσοχή και θα σου πω συνοπτικά την
ιστορία ολόκληρη των γιγάντων, ακριβώς όπως την άκουσα από έναν σοφό άνθρωπο,
που ήταν καλά ενημερωμένος στις γραφές για τις περιπέτειες των παλιών καιρών
εκείνων.
Τρεις χιλιάδες εννιακόσιους και εβδομήντα χρόνους μετά την χτίση του κόσμου ζούσε ένας
ισχυρός βασιλέας στην Ελλάδα, που ήταν τόσο γενναίος, ευγενής και περήφανος που ξεπέρασε
όλους τους άλλους βασιλιάδες. Είχε μια όμορφη καλοαναθρεμμένη βασίλισσα με την οποία
ανέστησε τριάντα θυγατέρες. Όλοι τις είχαν για πανέμορφες και όλες μεγαλώνανε μαζί. Ο
πατέρας και η μητέρα ήταν ψηλοί και τα παιδιά τους αναπτύχθηκαν όπως και εκείνοι. Δεν
μπορώ να σας πω τα ονόματα τους εκτός από εκείνο της μεγαλύτερης, μιας πανύψηλης και
πανέμορφης κόρης που την έλεγαν Αλβίνα. Μόλις φτάσανε στη ηλικία της παντρειάς ο βασιλιάς
και η βασίλισσα τις πάντρεψαν με βασιλιάδες σπουδαίους και τρανούς...
Αλλά αν και καθεμιά τους πήρε έναν βασιλιά και ήταν βασίλισσα με κάθε δικαίωμα, από υπε-
ρηφάνεια αλλά και χαρακτήρα κατέστρωσαν ένα μεγάλο έγκλημα. Δεν πίστευαν ότι κάτι ήταν
δυνατό να φανερωθεί από τους σχεδιασμούς τους, έτσι μαζεύτηκαν όλες μαζί και έκαναν
μυστικό συμβούλιο. Και συμφωνήσαν μεταξύ τους ότι καμιά από αυτές δεν θα υπαγόταν στην
εξουσία άλλου, ακόμα και αν αυτός ήταν ο κύριος τους ή γείτονας ή συγγενής ή κάθε άλλος
αφέντης: "Αλλά να που οι άντρες μας ολημερίς μας κρατάνε σε υποταγή και μας κυβερνούν
όπως τους ευχαριστεί".